Türkiye, son yıllarda yabancı yatırımcılar için önemli bir pazar haline gelmiştir. Ekonomik büyüklüğü, stratejik konumu, genç ve dinamik nüfusu, gelişen altyapısı ve yabancı yatırımları teşvik eden politikaları ile Türkiye, iş kurmak isteyen yabancı girişimciler için cazip fırsatlar sunmaktadır. Yabancı yatırımcıların Türkiye’de şirket kurma süreci ise hem yasal hem de ticari açıdan dikkat edilmesi gereken pek çok önemli aşamayı içerir. Bu rehber, Türkiye’de yabancı ortaklı bir şirket kurmanın adımlarını ve sürecin detaylarını açıklamaktadır.
Yabancı Ortaklı Şirket Nedir?
Yabancı ortaklı şirket, Türkiye’de faaliyet göstermek amacıyla bir veya birden fazla yabancı yatırımcının ortak olduğu bir şirkettir. Bu şirketin sermayesinde, yabancı ortakların katkısı bulunur ve yabancı yatırımcılar, yerli ortaklar ile birlikte iş yapar. Türkiye, yabancı yatırımcılar için oldukça cazip bir iş ortamı sunuyor, zira şirketlerin kurulum süreçleri oldukça açık ve şeffaf bir şekilde düzenlenmiştir. Bu noktada önemli olan, Türkiye’deki ticaret yasalarına ve vergi düzenlemelerine tam uyum sağlamaktır. Yabancı ortaklı şirketler, anonim şirket (AŞ) veya limited şirket (LTD) gibi çeşitli şirket türlerinde kurulabilir.
Yabancı Ortaklı Şirket Kurmanın Avantajları
Türkiye’de yabancı ortaklı bir şirket kurmanın pek çok avantajı bulunmaktadır. İşte bu avantajlardan bazıları:
1. Stratejik Konum ve Erişim Kolaylığı
Türkiye, Asya ile Avrupa arasında bir köprü işlevi görerek, yabancı şirketlerin her iki kıta ile de ticaret yapmalarını kolaylaştırır. Türkiye’nin Gümrük Birliği’ne üye olması, yabancı şirketlere Avrupa pazarına kolay erişim imkanı sunmaktadır. Bu nedenle Türkiye, ticaret yapmak isteyen yabancı yatırımcılar için cazip bir konumda yer almaktadır.
2. Teşvikler ve Yatırım Destekleri
Türkiye, yabancı yatırımcıları teşvik etmek amacıyla çeşitli vergi indirimleri, yatırım teşvikleri ve hibeler sunmaktadır. Özellikle teknoloji, otomotiv, enerji ve sağlık sektörlerinde yabancı yatırımcılar için çok cazip fırsatlar bulunmaktadır. Bu teşvikler, yeni iş kurmayı ve faaliyetleri sürdürülebilir hale getirmeyi daha kolay hale getirmektedir.
3. Genç ve Nitelikli İş Gücü
Türkiye’nin genç ve eğitimli iş gücü, yabancı yatırımcılar için büyük bir avantaj sunmaktadır. Özellikle teknoloji, mühendislik ve yazılım gibi sektörlerde nitelikli iş gücüne erişim oldukça kolaydır. Bu durum, yabancı yatırımcıların daha verimli bir şekilde iş yapmalarına olanak tanır.
4. Büyük Pazar Potansiyeli
Türkiye’nin iç pazarı oldukça büyüktür ve 80 milyonluk bir nüfusa sahiptir. Ayrıca, Türkiye’nin komşularıyla kurduğu serbest ticaret anlaşmaları ve bölgesel iş birlikleri, yerli ve yabancı yatırımcılar için iş yapmayı cazip hale getiren diğer faktörlerdir.
Yabancı Ortaklı Şirket Nasıl Kurulur?
Yabancı yatırımcıların Türkiye’de bir şirket kurma süreci, yerli yatırımcılarla benzer adımları içerir. Ancak yabancı ortakların karşılaşabileceği bazı ekstra düzenlemeler ve prosedürler de bulunmaktadır. Aşağıda, bu süreç detaylı bir şekilde açıklanmıştır.
1. Şirket Türünü Seçme
Yabancı ortaklı bir şirket kurarken ilk yapılması gereken, hangi türde bir şirket kurulacağına karar vermektir. Türkiye’de yabancı ortaklı şirketler genellikle anonim şirket (AŞ) veya limited şirket (LTD) olarak kurulmaktadır.
Anonim Şirket (AŞ): Bu şirket türü, genellikle daha büyük ölçekli işletmeler için uygundur. Sermaye paylarının anonim olması, ortakların yalnızca koydukları sermaye ile sorumlu olmalarını sağlar. Anonim şirketler, halka açık olabilecekleri gibi sadece özel de olabilirler.
Limited Şirket (LTD): Küçük ve orta ölçekli işletmeler için daha uygun olan bir şirket türüdür. Limited şirketlerin yönetimi daha kolaydır ve kurulumu daha hızlıdır. Ancak, anonim şirketlere göre daha fazla yönetimsel esneklik sağlar.
Şirket türünü seçerken, faaliyet alanı, işletmenin büyüklüğü ve ortaklar arasında belirlenen iş bölümü gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
2. Sermaye Miktarını Belirleme
Yabancı ortaklı bir şirketin kurulumunda önemli bir aşama da sermaye miktarının belirlenmesidir. Türkiye’deki mevzuata göre, bir anonim şirketin kurulumunda asgari sermaye miktarı 50.000 TL, limited şirket için ise 10.000 TL’dir.
Ancak yabancı yatırımcılar, bu tutarın üzerinde bir sermaye koymayı tercih edebilirler. Sermaye, şirketin kurulumunda ortaklar arasında belirlenen oranlara göre paylaştırılabilir. Bu aşama, şirketin faaliyetlerinin büyüklüğüne göre değişebilir.
3. Şirket Adı ve Ticaret Ünvanı Seçimi
Şirketin kurulmasından önce, şirket adı ve ticaret unvanı belirlenmelidir. Ticaret unvanı, şirketin tüm hukuki ve ticari belgelerinde kullanılacak olan adı ifade eder. Şirket adı, Türk Ticaret Kanunu’na uygun olmalı ve diğer şirketlerle karışmamalıdır. Ayrıca, Türkçe olmayan isimlerin kullanılması durumunda bu isimlerin ticaret siciline tescil edilmesi gerekmektedir.
4. Şirket Sözleşmesinin Hazırlanması
Şirketin hukuki statüsünü belirleyen ana sözleşme, şirketin kuruluşunda en önemli belgedir. Bu sözleşme, şirketin faaliyet alanlarını, yönetim yapısını, ortaklık oranlarını ve diğer yasal düzenlemeleri içerir. Yabancı yatırımcılar, bu sözleşmenin hazırlanmasında bir hukuk danışmanından yardım alabilirler. Şirket sözleşmesi noterde onaylanmalı ve ticaret sicil müdürlüğüne kaydedilmelidir.
5. Ticaret Sicil Kaydı
Şirketin ticaret sicil kaydının yapılması, işletmenin resmi olarak kurulmuş olmasını sağlar. Bu kaydın ardından şirketin faaliyetlerine yasal olarak başlaması mümkündür. Ticaret sicil kaydında, şirketin adı, faaliyet alanları, yönetim kurulu üyeleri, sermaye miktarı ve ortakların bilgileri yer alır. Bu kayıt, şirketin tüm yasal yükümlülüklerini yerine getirebilmesi için gereklidir.
6. Vergi Dairesine Kayıt
Şirketin faaliyetlerine başlamadan önce vergi dairesine kaydının yapılması gerekmektedir. Bu kayıt, şirketin vergi mükellefiyetlerini başlatır. Yabancı ortakların Türkiye’deki vergi yükümlülüklerine tam uyum sağlaması önemlidir. Şirketin faaliyette olduğu sektöre göre farklı vergi türleri ve oranları uygulanabilir.
7. Sosyal Güvenlik Kurumu Kayıtları
Eğer şirket, çalışan istihdam edecekse, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) da kayıt yaptırmak gerekmektedir. SGK kaydı, çalışanların sigorta primlerinin düzenli olarak ödenmesi için önemlidir. Şirket, çalışanlarının sağlık sigortası ve emeklilik primlerini düzenli olarak ödemekle yükümlüdür.
8. Banka Hesabı Açma
Şirketin faaliyetlerine başlamadan önce bir ticari banka hesabı açması gerekmektedir. Şirketin sermayesinin bir kısmı bu hesaba yatırılmalı ve hesap üzerinden ticari işlemler yapılmalıdır. Ayrıca, banka hesabı üzerinden ödeme alabilir ve ödeme yapabilirsiniz.
9. Faaliyet İzinleri ve Lisanslar
Bazı sektörlerde faaliyet göstermek için özel izinler ve lisanslar gereklidir. Örneğin, sağlık, gıda, enerji gibi sektörlerde belirli lisanslar alınmadan faaliyet gösterilemez. Bu izinler, yerel belediyeler ya da ilgili bakanlıklar tarafından verilir.
Yönetim Yapısı ve Yabancı Ortakların Hakları
Yabancı ortaklı bir şirketin yönetim yapısı, Türk Ticaret Kanunu’na ve şirketin ana sözleşmesine bağlıdır. Yabancı yatırımcılar, şirketin yönetim kurulunda yer alabilir ve şirketin faaliyetlerini yönlendirebilir. Yönetim kurulu üyeleri, şirketin kararlarını alacak ve faaliyetlerini denetleyecektir. Ancak, yönetim kurulu başkanı yerli ya da yabancı olabilir ve şirketin günlük işlemlerini yönetmek için bir CEO ya da genel müdür atanabilir.
Yabancı ortaklar, yerli ortaklarla eşit haklara sahip olup, kar payı, yönetim hakları gibi tüm şirketin avantajlarından faydalanabilirler. Bu durum, Türkiye’de yabancı yatırımcıların aynı haklara sahip olduğu anlamına gelir.
Şirket Kuruluşunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hukuki Danışmanlık: Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki yasal düzenlemelere uygun hareket edebilmesi için bir hukuk danışmanından yardım almaları oldukça önemlidir. Dil Engeli: Türkiye’nin resmi dili Türkçe olduğundan, şirketin ana sözleşmesi ve diğer belgeler Türkçeye çevrilmeli ve yasal bir dilde sunulmalıdır. Vergi Mevzuatı: Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki vergi mevzuatına uyum sağlamaları gerekmektedir. Ayrıca, vergi avantajları konusunda doğru bilgiye sahip olmaları önemlidir.
Türkiye’de yabancı ortaklı bir şirket kurmak, doğru adımlar atıldığı takdirde son derece avantajlı olabilir. Yabancı yatırımcılar, Türkiye’nin sunduğu fırsatlardan yararlanarak büyüme potansiyeline sahip işletmeler kurabilirler. Ancak, şirket kuruluş sürecinde yasal gerekliliklere ve vergi düzenlemelerine dikkat edilmesi gerekmektedir.
